Membra Jesu Nostri | Stabat Mater
Buxtehude & Rheinberger
Vox Mago opent het concert met het tweede Stabat Mater van J. G. Rheinberger, opus 138. Dit betreft een vierdelige compositie uitsluitend voor koor en orkest/orgel die dateert uit 1890. Deze compositie typeert zich door een (neo)barokstijl en wordt beschreven als een muziekstuk van een moderne en traditionele kwaliteit.
Joseph Gabriel Rheinberger (1839-1901) werd geboren in Liechtenstein, maar bracht het grootste deel van zijn leven door in Duitsland. Vanaf 1860 was hij aan de Koninklijke Muziekschool in München orgelleraar en vanaf 1867 ook contrapuntleraar. Naast leraar was hij componist, organist en kapelmeester. Van zijn omvangrijke oeuvre zijn vooral de 20 orgelsonates belangrijk.
Als hoofdwerk van dit avondvullende programma brengt Vox Mago Membra Jesu Nostri van Dietrich Buxtehude. Deze in 1680 gecomponeerde passiemuziek kent in elk van de zeven cantates een zelfde opbouw: na een instrumentale inleiding volgt een door koor of terzet gezongen bijbeltekst. Deze tekst was bedoeld om tot een mystieke ervaring te komen van het lichaam van Jezus. De muziek weet de luisteraar van begin tot einde te beklijven, onder meer door de kunst van de barok retorisch gebruikte dissonanten, die de versterking van de innerlijke geloofsdrang als sterkste overtuiging heeft.
Dietrich Buxtehude (ca. 1637 – 9 mei 1707) was een Deense-Duitse componist, klavecinist, organist, muziekpedagoog en muziekorganisator van wie de exacte geboortedatum niet bekend is. Buxtehude is een van de markantste vertegenwoordigers van de Noord-Duitse barok en oefende vooral door zijn vrije orgelcomposities, die superieur zijn aan zijn koraalbewerkingen, grote invloed uit in Noord-Duitsland, ook op Johann Sebastian Bach, die hem bezocht en zijn werken bestudeerd heeft.
Het Stabat Mater van Rheinberger en Membra Jesu Nostri gaan beiden uit van de lijdende Jezus aan het kruis, zij het vanuit een andere invalshoek. Waar het Stabat Mater het verdriet en de smart van Maria beschrijft wanneer ze het lijdende lichaam van haar zoon aan het kruis aanschouwt, beeldt Membra Jesu Nostri de mystieke extase en hartstocht van geestelijken uit die elk lichaamsdeel van Jezus aan het kruis bezingen.
